Η κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι δίσκοι των φρένων στο αυτοκίνητο είναι σημαντική για την καλή απόδοση του συστήματος πέδησης και την ενεργητική ασφάλεια του οχήματος.
Η δισκόπλακα είναι ένα από τα κύρια εξαρτήματα του συστήματος φρένων, μαζί με τη δαγκάνα, τα έμβολα και τα τακάκια. Από τη φύση της εμφανίζει σημαντική φθορά, γι’ αυτό πρέπει να ελέγχεται σε κάθε επιθεώρηση του αυτοκινήτου και να αντικαθίσταται, όταν δεν βρίσκεται, πλέον, σε σωστή λειτουργική κατάσταση. H Bendix, φημισμένη εταιρεία κατασκευής συστημάτων φρένων με έναν αιώνα εμπειρίας, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον συνεπή έλεγχο.
Συγκεκριμένα, ο έλεγχος της δισκόπλακας περιλαμβάνει οπτική επιθεώρηση της κατάστασης και μέτρηση του πάχους του δίσκου και της πλευρικής εκκεντρότητας. Για τη σωστή λειτουργία της και την ασφαλή πέδηση του αυτοκινήτου, όλες οι τιμές πρέπει να είναι εντός των προδιαγραφών.
Πριν από την επιθεώρηση και τη μέτρηση, είναι απαραίτητο να βρείτε, λοιπόν, τις προδιαγραφές και τις οριακές τιμές, όπως τις ορίζει ο κατασκευαστής, για την κάθε δισκόπλακα.
Οπτικός έλεγχος
Κατά τον οπτικό έλεγχο, τα συμπτώματα τα οποία αναζητάτε είναι τα παρακάτω:
- Ορατές ρωγμές: Εάν δείτε ρωγμή στη δισκόπλακα, ήρθε η ώρα να την αντικαταστήσετε. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι μικρές τριχοειδείς ρωγμές κοντά στους αγωγούς ψύξης θεωρούνται φυσιολογικές για ένα αυτοκίνητο που οδηγείται σε ακραίες συνθήκες. Εάν δεν γνωρίζετε την αιτία και την έκταση της ζημιάς, καλύτερα να προχωρήσετε στην αντικατάσταση.
- Αυλακώσεις: Οι αυλακώσεις στον δίσκο μπορεί να προέρχονται από φθαρμένα τακάκια, ξένα σώματα που πέρασαν ανάμεσα στο τακάκι και τον δίσκο, ή τακάκια κακής ποιότητας. Εάν περάσετε το δάχτυλό σας κάθετα, πάνω-κάτω, στην επιφάνεια τριβής του δίσκου και αισθανθείτε να υπάρχουν γραμμές ή αυλακώσεις, η δισκόπλακα χρειάζεται αντικατάσταση.
- «Νύχι»: Η δισκόπλακα με φθορά αναγνωρίζεται από το «νύχι» που σχηματίζεται στην άκρη περιφερειακά. Ένα χείλος, με άλλα λόγια, που δημιουργείται καθώς τα τακάκια των φρένων, συνήθως, δεν έρχονται σε επαφή με όλη την επιφάνεια του δίσκου, αφήνοντας ένα εξωτερικό ίχνος στον φθαρμένο δίσκο. Εάν είναι εμφανές, τότε πολύ πιθανά η δισκόπλακα βρίσκεται κοντά στο όριο φθοράς. Πρέπει, συνεπώς, απαραίτητα να μετρήσετε το πάχος της.
- Σημεία υπερθέρμανσης: Τα σημεία υπερθέρμανσης αναγνωρίζονται από τον αποχρωματισμό του μετάλλου της δισκόπλακας. Εκεί, ο χυτοσίδηρος του δίσκου μετατρέπεται σε σεμεντίτη από τη θέρμανση και ψύξη του υλικού. Ο σεμεντίτης είναι μία διαμεταλλική ένωση σιδήρου με άνθρακα (καρβίδιο) με χημικό τύπο Fe3C και σύσταση 93,31% κ.β. σίδηρο και 6,69% κ.β. άνθρακα. Πρόκειται για ένα σκληρό και εύθραυστο υλικό. Εμφανίζει μικρότερο συντελεστή τριβής από το υπόλοιπο υλικό τηςδισκόπλακας και, ταυτόχρονα, αποβάλλει λιγότερη θερμότητα, συμβάλλοντας στην περαιτέρω υπερθέρμανση. Εάν τα σημεία υπερθέρμανσης είναι εκτεταμένα, θα χρειαστεί να αντικαταστήσετε τις δισκόπλακες. Τα σημεία υπερθέρμανσης θα οδηγήσουν σε σκληρότητα των φρένων, κραδασμούς και μειωμένη ικανότητα πέδησης. Το προσεκτικό στρώσιμο των καινούργιων δίσκων μετά την τοποθέτησή τους, περιορίζει την πιθανότητα σχηματισμού σεμεντίτη. Επίσης, σε περίπτωση που τα σημεία υπερθέρμανσης είναι περιορισμένα, μπορεί να γίνει αποκατάσταση με κατεργασία σε ταμπουρότορνο ή τοποθετώντας ένα σκληρό τακάκι που μπορεί να προκαλέσει επιφανειακή απόξεση.
- Σκουριά: Η σκουριά είναι οξείδια του σιδήρου που εμφανίζονται όταν ένα σιδηρούχο κράμα εκτίθενται σε οξυγόνο και υγρασία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Υπάρχουν δύο τύποι σκουριάς που εμφανίζονται στις δισκόπλακες: η επιφανειακή και η διαβρωτική σκουριά. Το μεγαλύτερο μέρος είναι επιφανειακή σκουριά, δηλαδή πρόκειται για ένα λεπτό επιφανειακό στρώμα. Προκαλεί θόρυβο, αλλά δεν επηρεάζει την απόδοση της πέδησης και εξαφανίζεται με το πάτημα των φρένων, παρότι κάποια ποσότητα παραμένει σε σημεία, όπως η πλήμνη και οι αεραγωγοί. Οι δισκόπλακες με επίστρωση ψευδαργύρου βοηθούν στην αποτροπή σχηματισμού αυτής της σκουριάς. Από την άλλη, η διαβρωτική σκουριά είναι αυτή που εμφανίζεται όταν το αυτοκίνητο κινείται σε περιοχή με σκληρές συνθήκες, όπου χρησιμοποιείται, συχνά, αλάτι για εκχιονισμό ή σε περιοχές κοντά στη θάλασσα. Αυτή η μορφή σκουριάς μπορεί να βλάψει/χαράξει τις δισκόπλακες, επηρεάζοντας τη δομική ακεραιότητα των δίσκων, καθώς και την αποτελεσματικότητα του συστήματος πέδησης. Σε τέτοια σκουριά οι δισκόπλακες πρέπει να αντικατασταθούν.
- Στρεβλωμένες δισκόπλακες: Οι στρεβλωμένες δισκόπλακες προκαλούν τρέμουλο στο πεντάλ του φρένου και κραδασμό στο τιμόνι. Το άσχημο επακόλουθο είναι η ανομοιόμορφη φθορά στα τακάκια και η υπερθέρμανση του δίσκου. Οι στρεβλωμένες δισκόπλακες πρέπει να αντικαθίστανται. Εάν η στρέβλωση είναι περιορισμένη, μπορεί να υπάρχει αποκατάσταση με κατεργασία σε ταμπουρότορνο.
Οποιοδήποτε ελάττωμα στη δισκόπλακα επηρεάζει την ποιότητα πέδησης και την πρόσθετη φθορά στα τακάκια των φρένων. Με βάση το μέγεθος της ζημιάς, λαμβάνεται απόφαση για την αντικατάσταση της δισκόπλακας.
Σχετικό άρθρο
Οι μετρήσεις
Την οπτική επιθεώρηση ακολουθεί η μέτρηση για το πάχος του δίσκου. Εάν αυτός είναι λεπτότερος απ’ ό,τι ορίζει ο κατασκευαστής, δεν μπορεί να διαχειριστεί τη θερμότητα της τριβής που δημιουργείται κατά την πέδηση. Επομένως, το φρενάρισμα γίνεται επικίνδυνο. Ακόμη, εάν υπάρχει διακύμανση του πάχους του δίσκου, αυτό οδηγεί κατά το φρενάρισμα στη δημιουργία παλμού του πεντάλ του φρένου και κραδασμό στο αυτοκίνητο.
Το πάχος του δίσκου μετριέται με ειδικό μικρόμετρο. Καθώς ο δίσκος είναι χρησιμοποιημένος, σχηματίζεται «νύχι» στο άκρο περιφερειακά, που καθιστά δύσκολη τη χρήση κοινού μικρόμετρου. Η μέτρηση γίνεται σε 5 έως 8 σημεία. Το ελάχιστο μετρούμενο πάχος του δίσκου δεν πρέπει να είναι μικρότερο από αυτό που καθορίζεται στην προδιαγραφή του κατασκευαστή. Εάν υπάρχει μεταβαλλόμενο πάχος στον δίσκο, η διαφορά μεταξύ του μεγαλύτερου και του μικρότερου μετρούμενου πάχους δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από την τιμή των διακυμάνσεων που δίνονται ως προδιαγραφή από τον κατασκευαστή.
Εάν το πάχος του δίσκου και οι διακυμάνσεις είναι εκτός των καθορισμένων τιμών, η δισκόπλακα πρέπει να αντικατασταθεί.
Τέλος, ελέγχεται η επιπεδότητα της επιφάνειας του δίσκου. Η υπερβολική πλευρική εκκεντρότητα μπορεί να προκαλέσει επαφή με το τακάκι του φρένου, προκαλώντας τρέμουλο στο τιμόνι, φθορά στον δίσκο, αλλά και υπερθέρμανση στον δίσκο και τα τακάκια, που φθείρονται πλέον ανομοιόμορφα. Η μέτρηση πραγματοποιείται με μετρητικό ρολόι στην εξωτερική επιφάνεια του δίσκου.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι μηχανικοί της Bendix βλέπουν τη σχεδίαση της δισκόπλακας, καθώς και του τακακιού, ολιστικά, αλλά και μεμονωμένα, με διάθεση συνεχούς βελτίωσης, όπως ισχύει για κάθε όχημα. Παρέχοντας λύσεις OE σε παγκόσμιες πλατφόρμες σε 3 ηπείρους, αξιοποιούν τη βάση γνώσεών τους, προσαρμόζοντας τα προϊόντα Bendix στις ανάγκες της δευτερογενούς αγοράς. Αυτή η προσέγγιση δημιουργεί ευκαιρίες “first to market” με την κατάλληλη λύση για την εφαρμογή.
Bendix από τη Multipart Α.Ε.
Ως γνωστόν, τη διάθεση των εξαρτημάτων Bendix (τακάκια, δισκόπλακες, αισθητήρες ABS, σιαγώνες, δείκτες φθοράς φρένων, ταμπούρα), στην ελληνική αγορά έχει αναλάβει η Multipart Α.Ε., ως επίσημος διανομέας. Κορυφαία ανταλλακτικά για το σύστημα πέδησης, αποτελούν µία σημαντική προσθήκη στις δραστηριότητες της εταιρείας, η οποία στοχεύει στην ολοκληρωμένη και υψηλού επιπέδου εξυπηρέτηση. Σχετικά πρόσφατα, η Bendix εντάχθηκε στο χαρτοφυλάκιο της TMD Friction, γεγονός που διευρύνει τις διαδικασίες έρευνας και εξέλιξης των προϊόντων, βελτιώνει τις κατασκευαστικές της δυνατότητες και ισχυροποιεί το δίκτυο και την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχει. Η Bendix έχει κατακτήσει μία ισχυρή θέση στην αγορά που βασίζεται στην αξιοπιστία και την υψηλή απόδοση των προϊόντων της.
