Δισκόφρενα

Τα δισκόφρενα τα συναντάμε στον μπροστινό άξονα όλων, σχεδόν, των επιβατικών αυτοκινήτων, αλλά και στον πίσω άξονα, όπως και στα επαγγελματικά οχήματα τα τελευταία χρόνια.

Τα δισκόφρενα είναι εξαρτήματα που φθείρονται περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο στα σύγχρονα αυτοκίνητα. Κάθε αντικείμενο αποκτά κινητική ενέργεια, ανάλογα με το βάρος και την ταχύτητα με την οποία κινείται. Για να την εξουδετερώσουμε σε ένα αυτοκίνητο, υπάρχει το σύστημα πέδησης. Αυτό, με τη βοήθεια της τριβής, μετατρέπει την κινητική ενέργεια σε θερμότητα, η οποία διασκορπίζεται στον αέρα του περιβάλλοντος.

Υπάρχουν δύο είδη μηχανισμών τριβής στα συστήματα πέδησης: τα φρένα με ταμπούρα και τα φρένα με δισκόφρενα.

Στα δισκόφρενα, οι επιφάνειες τριβής είναι επίπεδες. Αντί του ταμπούρου, υπάρχει ένας στρεφόμενος δίσκος προσαρμοσμένος στον αφαλό του τροχού. Μία δαγκάνα «αγκαλιάζει» τον δίσκο. Μέσα σε αυτήν υπάρχουν κυλινδράκια (πιστόνια) τα οποία κινούνται κάθετα προς τον δίσκο. Από την κεντρική αντλία των φρένων έρχεται υγρό υπό πίεση στα κυλινδράκια τα οποία πιέζουν με αντίθετη κατεύθυνση τα τακάκια, που φέρουν το υλικό τριβής, στον δίσκο. Έτσι, δημιουργείται τριβή και πέδηση.

Το πρώτο δισκόφρενο με δαγκάνα κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από τον Frederick William το 1902, αλλά δεν χρησιμοποιήθηκε τότε από την αυτοκινητοβιομηχανία, καθώς δεν υπήρχε γνώση στη μεταλλουργία, ώστε να εκμεταλλευτεί αυτό το εξάρτημα. Σε αυτοκίνητο παραγωγής τοποθετείται, για πρώτη φορά, φρένο με δισκόφρενα, το 1957, στο μοντέλο DS της Citroen. Μέσα στη δεκαετία του ΄60 χρησιμοποιείται από τις περισσότερες αυτοκινητοβιομηχανίες στα επιβατικά αυτοκίνητα και σταδιακά περνά η χρήση του και στα επαγγελματικά οχήματα.

Τα πλεονεκτήματα του δισκόφρενου:

1. Είναι ελαφρύτερο από το ταμπούρο.
2. Ψύχεται καλύτερα (επειδή η επιφάνεια πέδησης εκτίθεται απευθείας στον αέρα).
3. Έχει μεγαλύτερη αντίσταση στη φθορά.
4. Παρέχει ομοιόμορφη κατανομή πίεσης.
5. Τα τακάκια αντικαθίστανται εύκολα.
6. Είναι αυτορρυθμιζόμενο από τη σχεδίασή του.

Υλικά κατασκευής δισκόφρενου

• Χυτοσίδηρος: Είναι το υλικό που χρησιμοποιήθηκε περισσότερο στο παρελθόν. Πρόκειται για το πιο κοινό υλικό για δισκόπλακες. Υστερεί στον τομέα του βάρους, καθώς επηρεάζει το συνολικό βάρος του αυτοκινήτου, αλλά και την άνεση, καθόσον, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο μηχανισμός του δισκόφρενου ανήκει στις αιωρούμενες μάζες.

• Χυτοσίδηρος με υψηλό ποσοστό άνθρακα: Στην περίπτωση που το ποσοστό άνθρακα στον χυτοσίδηρο είναι υψηλό, αλλάζουν τα χαρακτηριστικά. Αυτές οι δισκόπλακες μπορούν να διαχειριστούν και να διασπείρουν μεγαλύτερες ποσότητες θερμότητας. Χάρη στη βελτιωμένη θερμική αγωγιμότητα και την ικανότητα αποθήκευσης θερμότητας, ο χυτοσίδηρος με υψηλή περιεκτικότητα σε άνθρακα βελτιώνει τα χαρακτηριστικά άνεσης των δισκόφρενων. Οι συγκεκριμένες δισκόπλακες είναι πιο ανθεκτικές και μειώνουν, σημαντικά, τον θόρυβο και τους κραδασμούς. Μειονέκτημά τους το κόστος, καθώς είναι πιο ακριβές από τις απλές.

• Κεραμικό: Οι κεραμικές δισκόπλακες παρέχουν καλύτερες θερμικές ικανότητες. Προσφέρουν καλύτερη απαγωγή θερμότητας (85% καλύτερα από τον χυτοσίδηρο) και διατηρούν μία πιο σταθερή δύναμη και πίεση, καθώς αυξάνεται η θερμοκρασία των δίσκων.

• Ατσάλι: Ο χάλυβας είναι η επιλογή για δισκόπλακες, εδώ και χρόνια, επειδή ο δίσκος φρένων από χάλυβα είναι πιο λεπτός, ζυγίζει λιγότερο και διαχειρίζεται καλύτερα τη θερμότητα. Από την άλλη, έχουμε και ένα σημαντικό μειονέκτημα: Οι δισκόπλακες από χάλυβα δεν είναι τόσο ανθεκτικές, στραβώνουν εύκολα και, σε αυτή την περίπτωση, ενδέχεται να προκαλέσουν θόρυβο και δονήσεις κατά το φρενάρισμα.

• Αλουμίνιο: Η δισκόπλακα αλουμινίου διαχέει τη θερμότητα γρήγορα, αλλά λιώνει σε χαμηλότερες θερμοκρασίες από άλλες εναλλακτικές λύσεις.

• Σύνθετοι δίσκοι 2 τεμαχίων: Οι δίσκοι δύο τεμαχίων είναι ένα καινοτόμο προϊόν που έχει κυκλοφορήσει πρόσφατα. Κάθε δίσκος αποτελείται από ένα κυλινδρικό καπέλο και έναν δακτύλιο τριβής, που συνδέονται μεταξύ τους με ήλωση. Το αλουμινένιο καπέλο προσαρμόζεται στο ακραξόνιο και η επιφάνεια τριβής μπορεί να είναι από χάλυβα. Η χρήση αλουμινίου για το κυλινδρικό καπέλο μπορεί να επιτύχει εξοικονόμηση βάρους 15-20%, ενώ έχει τη δυνατότητα να διαχειριστεί καλύτερα τη θερμότητα.

• Επιχρισμένοι δίσκοι: Οι επιχρισμένοι δίσκοι φέρουν μία επιφανειακή επίστρωση για προστασία από τη διάβρωση. Έτσι, δεν χρειάζονται απολίπανση, εξοικονομώντας χρόνο στον μηχανικό, ενώ είναι έτοιμες προς χρήση απευθείας μόλις βγουν από το κουτί τους. Η ειδική αντιδιαβρωτική επίστρωσή τους ενισχύει την αντοχή τους και εξασφαλίζει, παράλληλα, άψογη και ανθεκτική εμφάνιση πίσω από τις ζάντες.

Τύποι δίσκων

• Συμπαγής δίσκος: Πρόκειται για έναν επίπεδο συμπαγή δίσκο, λείο, που προσαρμόζεται στο ακραξόνιο. Τοποθετείται σε πολλά αυτοκίνητα, ιδιαίτερα στα μικρότερα από άποψη βάρους. Είναι σχετικά φθηνοί στην παραγωγή και αντικατάσταση και, λόγω του χαμηλότερου βάρους, οι κατάλληλοι για αυτήν την κατηγορία οχημάτων. Έχουν εξαιρετική δύναμη πέδησης, λόγω της μεγάλης επιφάνειας που βρίσκεται σε επαφή με το τακάκι, αλλά μπορεί να χάσουν την αποτελεσματικότητά τους, κατά τη διάρκεια παρατεταμένης χρήσης των φρένων. Το κύριο πλεονέκτημα των δίσκων αυτών είναι ότι τείνουν να φθείρονται ομοιόμορφα, επιτρέποντας στα τακάκια των φρένων να διαρκούν περισσότερο.

• Αεριζόμενος δίσκος: Καθώς αυξάνεται το μέγεθος και το βάρος του αυτοκινήτου, αυξάνεται και το φορτίο στα φρένα. Αυτό παράγει περισσότερη θερμότητα, που προκαλεί προβλήματα στα συστήματα πέδησης. Καθώς τα επίπεδα θερμότητας αυξάνουν, ο δίσκος χρειάζεται κάποια βοήθεια για τη διασπορά της στο περιβάλλον, και, μάλιστα, αρκετά γρήγορα, ώστε να αποφευχθεί τυχόν ζημιά. Για να μπορεί ο δίσκος να διαχέει την υπερβολική θερμότητα, δημιουργούνται κενά στο εσωτερικό της πλάκας σε διάταξη που θυμίζει ακτίνες και ο δίσκος, κατά την περιστροφή του, λειτουργεί και σαν ανεμιστήρας. Έτσι, αποβάλλει πολύ μεγαλύτερη θερμότητα. Οι αεριζόμενοι δίσκοι είναι σαφώς καλύτεροι από τους συμπαγείς. Το σημαντικό μειονέκτημα ενός αεριζόμενου δίσκου είναι το γεγονός ότι είναι βαρύτερος και κοστίζει πιο ακριβά.

• Τρυπημένος δίσκος: Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο οι δίσκοι μπορούν να διαχέουν καλύτερα τη θερμότητα, είναι η αύξηση της επιφάνειας ψύξης, με άνοιγμα διαμπερών οπών στην επιφάνεια τριβής. Αυτές οι οπές παρέχουν οδό διαφυγής όχι μόνο για τη θερμότητα, αλλά και για τα δημιουργούμενα αέρια και τα απόβλητα υλικά, εμποδίζοντάς τα να συσσωρεύονται στις επιφάνειες επαφής. Οι οπές έχουν αποξεστική δράση, που καθαρίζει την επιφάνεια του τακακιού από επικίνδυνες εναποθέσεις υλικού. Με αυτόν τον τρόπο, αποφεύγεται να κατακαθίσει ακόμη και η παραμικρή ποσότητα σιδηρούχου υλικού -που προέρχεται από τη φθορά της δισκόπλακας- στο υλικό τριβής του τακακιού φρένου. Επιπλέον, οι οπές διαλύουν τη μεμβράνη νερού που μπορεί να σχηματιστεί στην επιφάνεια πέδησης, εξασφαλίζοντας καλύτερο φρενάρισμα στο βρεγμένο οδόστρωμα. Η παρουσία των οπών διασφαλίζει καλύτερη κυκλοφορία του αέρα, γεγονός που οδηγεί σε βελτιωμένη ικανότητα διάχυσης της θερμότητας και αυξημένη απόδοση. Ακόμη, μειώνουν ελαφρά και το βάρος των δίσκων λόγω του διάτρητου υλικού. Ένα μειονέκτημα αυτής της κατηγορίας αποτελεί το γεγονός ότι είναι επιρρεπείς σε στρέβλωση και ρωγμές κάτω από υψηλές θερμοκρασίες.

• Δίσκος φρένων με εγκοπές: Η προσθήκη εγκοπών (σχισμών ή αυλακώσεων) σε έναν δίσκο λειτουργεί παρόμοια με τη διάτρηση. Και εδώ έχουμε καλύτερη αποβολή της θερμότητας, καθώς οι εγκοπές βοηθούν στην ψύξη του δίσκου. Επιπλέον, με την περιστροφή του, τα αυλάκια οδηγούν στην απομάκρυνση -σε μία συγκεκριμένη γωνία- της βρωμιάς και άλλων υπολειμμάτων από τους δίσκους και τα τα- κάκια, συμβάλλοντας στη διατήρηση της συνεχούς επαφής για πιο αποτελεσματικό φρενάρισμα. Αυτοί οι τύποι δίσκων τείνουν να είναι και πιο θορυβώδεις από άλλους.

• Δίσκος διάτρητος με εγκοπές: Πρόκειται για έναν συνδυασμό εγκοπών και οπών σε έναν δίσκο. Είναι ένας συμβιβασμός που προσπαθεί να αποκομίσει τα πλεονεκτήματα και των δύο τύπων, ελαχιστοποιώντας, παράλληλα, τα μειονεκτήματα. Η μείωση του αριθμού των οπών διατηρεί την απαγωγή θερμότητας σε υψηλά επίπεδα, επιτρέποντας τη διοχέτευση των απορριμμάτων, ενώ η μείωση του αριθμού των εγκοπών μειώνει τον θόρυβο που δημιουργείται.

Ο σχεδιασμός της επιφάνειας του δίσκου επιδρά στα χαρακτηριστικά του, όσον αφορά π.χ. τη διάχυση της θερμότητας, τον θόρυβο, την απόδοση κ.ά.

Δαγκάνες

Υπάρχουν τρεις τύποι από δαγκάνες για δισκόφρενα:

1. Σταθερή δαγκάνα: Υπάρχουν έμβολα και στις δύο πλευρές του δίσκου. Καθένα πιέζει από ένα τακάκι. Ο τύπος αυτός εξασφαλίζει σταθερή δύναμη πέδησης και παρουσιάζει τα λιγότερα προβλήματα, από κάθε άποψη. Στις σταθερές δαγκάνες εύκολα μπορεί να αυξηθεί ο αριθμός των εμβόλων και από τις δύο πλευρές, για να υπάρχει ίση κατανομή της πίεσης. Ανάλογα με το μέγεθος των τακακιών, υπάρχουν διάφορες παραλλαγές, όπως αυτές που έχουν δύο έμβολα σε κάθε πλευρά -συνολικά τέσσερα- και ονομάζονται 4πίστονες ή αυτές που έχουν τρία έμβολα σε κάθε πλευρά, οι 6πίστονες.
2. Πλευστή δαγκάνα: Η εν λόγω δαγκάνα -ονομάζεται και αιωρούμενη ή ελεύθερα κινούμενη- μπορεί να μετακινείται σε κάποια περιορισμένα όρια. Αυτή η διάταξη υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλής κατά τη δεκαετία του ‘70 με τις αναρτήσεις τύπου Μακ Φέρσον με αρνητικό όφσετ και ελάχιστο διαθέσιμο χώρο δίπλα στον τροχό. Η πλευστή δαγκάνα αποτελείται από τρία μέρη: τη βάση, το πλαίσιο της δαγκάνας και το περίβλημα του κυλίνδρου με το ένα έμβολο. Η υδραυλική πίεση ασκείται σε ένα έμβολο που πιέζει το εσωτερικό τακάκι και η δαγκάνα μετακινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση, ασκώντας πίεση, με αυτό τον τρόπο, στο εξωτερικό τακάκι. Πολλά δισκόφρενα οικογενειακών αυτοκινήτων διαθέτουν πλευστή δαγκάνα, καθώς αυτός ο τύπος διαθέτει σχετικά απλή και ελαφριά κατασκευή, η οποία της επιτρέπει να έχει χαμηλό κόστος.
3. Ολισθαίνουσα δαγκάνα: Υπάρχει δυνατότητα μετακίνησης της δαγκάνας, χάρη σε ένα καθορισμένο αυλάκι. Το έμβολο μπορεί να έχει σημαντικά μεγαλύτερη διάμετρο, με αποτέλεσμα να μπορεί να τοποθετηθεί μεγαλύτερο τακάκι. Οι δαγκάνες αυτές κατασκευάζονται από δύο κύρια μέρη: τη βάση και το περίβλημα του εμβόλου. Αυτός ο τύπος δείχνει να κυριαρχεί στην αυτοκινητοβιομηχανία, καθώς προσφέρει σχετικά μεγάλη επιφάνεια τριβής σε συνδυασμό με απλότητα και χαμηλό κόστος.

Το υλικό τριβής

Οι απαιτήσεις από το υλικό τριβής των δισκόφρενων είναι βασικά οι ίδιες, με αυτές που ισχύουν για τα υλικά τριβής των φρένων με ταμπούρα, παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες λειτουργίας διαφέρουν σημαντικά. Η επιφάνεια τριβής στους δίσκους είναι μικρή, συγκρινόμενη με τα ταμπούρα και, κατ’ αναλογία, το τακάκι υφίσταται πολύ μεγαλύτερες πιέσεις απ’ ό,τι υφίσταται η σιαγόνα για να επιτευχθεί η ίδια επιβράδυνση.

Οι δίσκοι λειτουργούν σε υψηλότερες θερμοκρασίες σε σχέση με τα ταμπούρα. Το υλικό, επομένως, από τα τακάκια πρέπει να έχει συντελεστή τριβής σταθερό μέσα σε ευρύτερα όρια θερμοκρασίας και πίεσης, απ’ ό,τι έχουν τα υλικά τριβής των σιαγόνων. Πρέπει, επιπλέον, να διαρκούν αρκετό καιρό και να μην χαράζουν τον δίσκο.

Η διάρκεια ζωής των τακακιών δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ευκολία. Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το μέγεθος των φρένων και του αυτοκινήτου, τον τρόπο οδήγησης, την τοποθεσία που βρίσκεται ο οδηγός με το όχημά του και το βάρος του αυτοκινήτου. Γενικά, μπορεί να πει κανείς πως όσο μεγαλύτερος είναι ο συντελεστής τριβής «μ» ενός υλικού, τόσο μικρότερη είναι η ζωή του. Μερικά υλικά με συντελεστή τριβής γύρω από το 0,30 παρουσιάζουν μεγάλη διάρκεια ζωής, ακόμη και σε αυτοκίνητα υψηλής απόδοσης.

Τακάκια

Ανάλογα με το υλικό, υπάρχουν διαφορετικοί τύποι τακακιών:

• Κεραμικά: Είναι τα πιο ανθεκτικά και εξαιρετικά αποτελεσματικά, ωστόσο κοστίζουν ακριβότερα από άλλους τύπους.
• Μεταλλικά: Έχουν υψηλή αντοχή στη φθορά και καλό συντελεστή τριβής, ακόμη και σε υψηλές θερμοκρασίες. Συνήθως είναι πιο θορυβώδη από τα κεραμικά ή τα οργανικά και παράγουν περισσότερη σκόνη.
• Ημιμεταλλικά: Κατασκευάζονται από έναν συνδυασμό μετάλλων και συνθετικών συστατικών. Παρουσιάζουν υψηλή αντοχή στη θερμότητα και τη φθορά, όμως παράγουν περισσότερο θόρυβο, φθείρουν τους δίσκους πολύ πιο γρήγορα από άλλους τύπους τακακιών και δεν έχουν πάντα καλή απόδοση σε χαμηλές θερμοκρασίες.
• Μη μεταλλικά: Είναι ο πιο μαλακός τύπος τακακιών, κατασκευάζονται από διάφορα ελαστομερή, ρητίνες και γυαλιά, μαζί με έναν μικρό αριθμό μεταλλικών ινών. Το σύνθετο υλικό που προκύπτει φθείρεται γρήγορα και είναι κατάλληλο για οχήματα που διανύουν λίγα μόνο χιλιόμετρα ετησίως.
• Οργανικά: Παράγουν πολλή σκόνη, που καλύπτει τα εξαρτήματα που βρίσκονται κοντά στα φρένα, και θεωρείται ότι είναι τοξικά για τον άνθρωπο.
• Οργανικά (χωρίς αμίαντο): Είναι κατασκευασμένα από υλικά όπως ρητίνες υψηλής θερμοκρασίας, ίνες και υλικά πλήρωσης. Είναι πιο μαλακά και αθόρυβα από άλλους τύπους, δεν προκαλούν μεγάλη φθορά στους δίσκους, όμως φθείρονται πιο γρήγορα.

Περισσότερες πληροφορίες για τα υλικά τριβής και τα τακάκια περιλαμβάνονται στο σχετικό αφιέρωμα: www.autospecialist.gr/ylika-trivis.

Θόρυβοι από τα δισκόφρενα

Ο θόρυβος κατά το φρενάρισμα είναι ένα από τα προβλήματα που ενοχλούν, ιδιαίτερα, τους οδηγούς. Τα δισκόφρενα κάνουν περισσότερους θορύβους από τα ταμπούρα. Ας ρίξουμε μία ματιά στους τρεις συνηθισμένους τύπους θορύβων φρένων μαζί με τις αιτίες και τις λύσεις τους:

• Τριγμός ή στρίγκλισμα

Φρένα που τρίζουν συνήθως παραπέμπουν σε φτηνής ποιότητας υλικά τριβής, όμως το τρίξιμο ή το στρίγκλισμα μπορεί να έχουν και άλλες αιτίες, όπως:

1. Φθαρμένο υλικό τριβής: Τα τακάκια φρένων συχνά διαθέτουν μεταλλικό δείκτη φθοράς. Πρόκειται για μία μεταλλική γλωττίδα που τρίβεται στον δίσκο του φρένου, όταν τα τακάκια φθαρούν, προκαλώντας τριβή και θόρυβο, αρκετά ενοχλητικό, ώστε ο οδηγός να επισκεφθεί το συνεργείο. Είναι προφανές ότι σε αυτή την κατάσταση τα τακάκια χρειάζονται άμεσα αντικατάσταση, ώστε να μην προκληθεί ζημιά στη δισκόπλακα.
2. Βρώμικα φρένα: Ξένα υπολείμματα, συντρίμμια, όπως μικρές πέτρες, μπορεί να παγιδευτούν μεταξύ του τακακιού και του δίσκου. Αυτό μπορεί να προ- καλέσει τρίξιμο. Σε ένα σύστημα δισκόφρενου, ακόμη και η σκόνη των φρένων, που παγιδεύεται μεταξύ του τακακιού και της δισκόπλακας, προκαλεί ανομοιόμορφο φρενάρισμα και θόρυβο. Η λύση, εδώ, είναι ο καθαρισμός των φρένων. Ο μηχανικός θα αφαιρέσει τυχόν σκόνη φρένων και ξένα υπολείμματα από κάθε εξάρτημα και ο θόρυβος θα πάψει.
3. Γυαλισμένος δίσκος: Οι δίσκοι φθείρονται με την πάροδο του χρόνου. Εάν ο οδηγός ασκεί ελαφριά πίεση στο πεντάλ για μεγάλο χρονικό διάστημα, το αποτέλεσμα είναι να γυαλίσει η επιφάνεια του δίσκου. Εξαιτίας αυτού, τα φρένα μπορεί να κάνουν ένα τρίξιμο ή θόρυβο κατά το φρενάρισμα. Από την πλευρά του, ο μηχανικός θα πρέπει να επιθεωρήσει προσεκτικά τον δίσκο. Εάν οι δισκόπλακες εξακολουθούν να έχουν αρκετό πάχος, συνήθως, είναι εφικτό να υποβληθούν σε μηχανική επεξεργασία σε ταμπουρότορνο, για τη βελτίωση του φινιρίσματος. Εάν το πάχος είναι μικρό, η λύση είναι η αντικατάσταση των δίσκων. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει πρώτα να επιθεωρηθούν για ζημιές, όπως ρωγμές, χαραγές και σημεία υπερθέρμανσης.
4. Έλλειψη λίπανσης: Υπάρχουν σημεία στο σύστημα πέδησης που είναι απαραίτητη η λίπανση με ειδικό γράσο. Όχι, βέβαια, στα σημεία που αναπτύσσεται η τριβή, αλλά σε σημεία που η τριβή ενοχλεί, όπως στην πίσω πλάκα του τακακιού, όπου ο μηχανικός πρέπει να χρησιμοποιήσει μικρή ποσότητα από ειδικό γράσο. Ο θόρυβος μπορεί να είναι αποτέλεσμα έλλειψης λίπανσης σε αυτά τα σημεία. Και η προφανής λύση είναι ο καθα- ρισμός των φρένων και η χρήση κατάλληλου γράσου. Ο μηχανικός θα πρέπει να λιπαίνει όλα τα απαραίτητα εξαρτήματα των φρένων, όπως το έμβολο της δαγκάνας, την πλάκα στήριξης και τα σημεία επαφής του τακακιού.
5. Κακής ποιότητας υλικό τριβής: Εάν το υλικό τριβής είναι κακής ποιότητας (που, συνήθως, φθείρεται και γρήγορα), μπορεί να προκαλέσει ενοχλητικό θόρυβο στο φρενάρισμα. Αυτό συμβαίνει, ιδιαίτερα, στα ημιμεταλλικά τακάκια. Τα φρένα που υπερθερμαίνονται ενδέχεται να προκαλέσουν ένα ελαφρύ τρίξιμο, ακόμα και όταν κρυώσουν. Η λύση δεν είναι άλλη από την αντικατάσταση των τακακιών με άλλα, καλύτερης ποιότητας.

Ο θόρυβος κατά το φρενάρισμα απαιτεί σωστή επιθεώρηση του συστήματος πέδησης, καθώς ίσως σημαίνει μειωμένη αποτελεσματικότητα των φρένων.

• Ξύσιμο

1. Φθαρμένο υλικό τακακιών: Συνήθως, ένας δυνατός θόρυβος που μοιάζει με ξύσιμο, σημαίνει ότι τα τακάκια έχουν φθαρεί. Τα τακάκια αποτελούνται από υλικό τριβής τοποθετημένο σε μία μεταλλική πλάκα στήριξης. Όταν φθείρονται, ενδέχεται να προκληθεί μεταλλικός θόρυβος λείανσης, καθώς η πλάκα στήριξης αρχίζει να έρχεται σε επαφή με τον δίσκο. Αυτό προκαλεί υπερβολική συσσώρευση θερμότητας από την τριβή στο σύστημα πέδησης, καθώς τα φθαρμένα μέρη είναι λιγότερο ικανά να τη διαχέουν. Η αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού είναι η άμεση αντικατάσταση των τακακιών, καθώς, όσο το αυτοκίνητο φρενάρει με αυτά, φθείρεται η δισκόπλακα. Επιπλέον, η απόδοση του συστήματος πέδησης έχει μειωθεί σημαντικά.
2. Κολλημένη δαγκάνα: Σε ένα σύστημα πέδησης με δισκόφρενο, μία κολλημένη δαγκάνα θα μπορούσε να συμπιέζει, συνεχώς, το τακάκι στον δίσκο. Ο θόρυβος θα είναι ακόμη πιο δυνατός, εάν φτάσει ο δίσκος να έρθει σε επαφή με τμήμα της δαγκάνας. Σε αυτή την περίπτωση, η λείανση που προκαλείται, μαζί με τη θερμότητα που αναπτύσσεται, μπορεί να οδηγήσουν σε μπλοκάρισμα του τροχού. Ο μηχανικός θα πρέπει να λύσει όλα τα εξαρτήματα του μηχανισμού και να ελέγξει την κατάστασή τους. Προφανώς, ό,τι είναι ελαττωματικό θα χρειαστεί αντικατάσταση. Συχνά, όμως, το λύσιμο, ο καθαρισμός και η σωστή λίπανση διορθώνουν τέτοιου είδους προβλήματα.

• Κροτάλισμα ή κραδασμοί

Εάν ακούτε κροτάλισμα, όταν πατάτε το πεντάλ του φρένου, συνήθως, σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά στο σύστημα πέδησης. Βέβαια, η αιτία ίσως βρίσκεται στο σύστημα ανάρτησης ή διεύθυνσης και σας μπερδεύει. Συχνά, υπάρχει και μία αίσθηση παλμού/κραδασμού στο τιμόνι. Σε κάθε περίπτωση, επιβάλλεται προσεκτικός έλεγχος. Οι αιτίες, όσον αφορά το σύστημα πέδησης, μπορεί να είναι:

1. Στρεβλωμένος δίσκος: Εάν έχετε στρεβλό δίσκο, η επιφάνειά του θα κάνει ανομοιόμορφη επαφή με τα τακάκια των φρένων, προκαλώντας παλμό στο πεντάλ, δόνηση στο τιμόνι ή ήχο κροταλίσματος. Αυτό, πέραν του θορύβου, έχει και επιπτώσεις στην απόδοση του συστήματος πέδησης. Εάν, κατά τον έλεγχο, διαπιστωθεί στρεβλός δίσκος, θα πρέπει να αντικαταστήσετε τις δισκόπλακες του συγκεκριμένου άξονα, για να απαλλαγείτε από τους κραδασμούς ή τον ήχο κροταλίσματος.
2. Κακή ρύθμιση ή κάτι λείπει: Μπορεί να αισθανθείτε δόνηση ή να ακούσετε θόρυβο, εάν ορισμένα εξαρτήματα του συστήματος -όπως τα αντικραδασμικά κλιπ- λείπουν ή δεν έχουν ρυθμιστεί σωστά. Μερικές φορές, βέβαια, ένα τρέμουλο, ένας παλμός μπορεί να προκληθεί από άλλα εξαρτήματα του αυτοκινήτου, όπως από φθαρμένο μπαλάκι ή ρουλεμάν τροχού. Η επιθεώρηση στο σύστημα φρένων θα επιβεβαιώσει ότι δεν χρησιμοποιείτε λάθος υλικό φρένων.
3. Βρώμικες δαγκάνες: Οι βρώμικες δαγκάνες φρένων, που δεν ολισθαίνουν ελεύθερα, ενώ ανήκουν στην κατηγορία που προβλέπεται, προκαλούν το κόλλημα της δαγκάνας, που, με τη σειρά του, μπορεί να καταλήξει να δημιουργήσει δόνηση ή θόρυβο. Ο καθαρισμός των φρένων πρέπει να προηγηθεί από οποιαδήποτε άλλη ενέργεια, καθώς μπορεί να δώσει λύση σε ένα πρόβλημα θορύβου.

Το κροτάλισμα ή οι κραδασμοί ενδέχεται να οφείλονται στο σύστημα ανάρτησης ή διεύθυνσης, ωστόσο επιβάλλεται προσεκτικός έλεγχος και στο σύστημα πέδησης.

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΑΚΗ