Ο κώδικας των ελαστικών
διαστάσεις

Ο κώδικας των ελαστικών

Στην εξωτερική πλευρά ενός ελαστικού, υπάρχουν πολλές ενδείξεις, σύμβολα, γράμματα και αριθμοί που δίνουν χρήσιμες πληροφορίες για κάθε είδος και τύπο.

Τα ελαστικά χρησιμοποιούν μία κωδικοποιημένη γλώσσα που φαίνεται ανάγλυφα στο πλευρικό τοίχωμα και αποκαλύπτει τα χαρακτηριστικά τους. Η αποκρυπτογράφησή της είναι απαραίτητη σε όποιον ασχολείται με τη συντήρηση των αυτοκινήτων. Ορισμένες από τις αναγραφόμενες πληροφορίες είναι εύκολα κατανοητές, ενώ άλλες απαιτούν ιδιαίτερη γνώση και πρόσβαση σε πίνακες δεδομένων.

Οι διαστάσεις

Οι διαστάσεις στα ελαστικά των σύγχρονων αυτοκινήτων παρουσιάζονται με έναν συνδυασμό από χιλιοστά, ποσοστά και ίντσες, ως αποτέλεσμα της εξέλιξης των παγκόσμιων προδιαγραφών και με αυτά παρέχεται η δυνατότητα να υπολογίζονται τα βασικά μεγέθη τους.

  • Παράδειγμα: 225 / 45R17

Ο πρώτος αριθμός (225) είναι το πλάτος του ελαστικού σε χιλιοστά, o δεύτερος αριθμός (45) είναι το προφίλ. Μετράται ως ποσοστό και αντιπροσωπεύει την αναλογία του ύψους της διατομής του πλευρικού τοιχώματος προς το πλάτος της διατομής του ελαστικού. Το ύψος της διατομής μπορεί να υπολογιστεί πολλαπλασιάζοντας το πλάτος επί το προφίλ. Ο τελευταίος αριθμός (17) δείχνει τη διάμετρο του τροχού σε ίντσες.

Οι πραγματικές διαστάσεις των ελαστικών επηρεάζονται και από το πλάτος της ζάντας στην οποία τοποθετούνται. Με έναν εμπειρικό κανόνα, το πλάτος του πέλματος μεταβάλλεται κατά 0,2’’ για κάθε 0,5’’ αλλαγής στο πλάτος της ζάντας. Μειώνεται, εάν τοποθετηθεί σε στενότερη ζάντα και αυξάνεται, όταν τοποθετηθεί σε φαρδύτερη ζάντα.

Οι αποδεκτές ενδείξεις

Η αποδεκτή διαστασιολόγηση των ελαστικών πρέπει να ακολουθεί την τυποποίηση ενός από τους παρακάτω φορείς:

  1. European Tyre and Rim Technical Organisation (ETRTO), από την Ευρώπη
  2. Tire and Rim Association (TRA), από τις ΗΠΑ και
  3. JATMA από την Ιαπωνία

Οι κωδικοί των διαστάσεων είναι ISO Metric, όπου η τυποποίηση γίνεται κατά ETRTO, και έχουν τη μορφή: 205/50R15, ενώ, όταν η τυποποίηση είναι κατά TRA, τότε έχουμε P 205/50R15. Το πρώτο γράμμα σημαίνει: P-Passenger Car, LT-Light Truck, ST-Special Trailer, T-Temporary.

Στα ελαστικά LT υπάρχει κάποια διαφοροποίηση στην αναγραφή της διάστασης, σύμφωνα με το πρότυπο Light Truck Numeric ή Light Truck High Flotation system. Αρχικά αναγράφεται η διάμετρος του ελαστικού και ακολουθεί ο διαχωριστικός χαρακτήρας. Στη συνέχεια τοποθετείται το πλάτος του τροχού σε ίντσες.

Δείκτης ταχύτητας

Ο δείκτης ταχύτητας είναι ένα σύμβολο που δηλώνει τη μέγιστη ταχύτητα με την οποία μπορεί να περιστραφεί το λάστιχο, χωρίς να υπάρξουν προβλήματα υπερθέρμανσης.

Δείκτης Φορτίου και κατηγορία λινών

Ο δείκτης φορτίου δείχνει πόσο φορτίο μπορεί να φέρει ο τροχός. Είναι ένας αριθμός που αντιστοιχεί σε κιλά ή λίμπρες.

Ο δείκτης φορτίου (load range) ή και η κατηγορία λινών (ply rating) αναγράφονται στο πλευρικό τοίχωμα του ελαστικού και προσδιορίζουν το φορτίο για το οποίο έχει σχεδιαστεί αυτό, σε καθορισμένη πίεση. Στα ελαστικά των επιβατικών αυτοκινήτων, ο δείκτης φορτίου αναγράφεται ως αριθμός, ενώ στα ελαστικά των φορτηγών, συνήθως, χρησιμοποιούνται γράμματα.

Η αποκρυπτογράφηση των στοιχείων που αναγράφονται στα ελαστικά είναι απαραίτητη για όποιον ασχολείται με τη συντήρηση των αυτοκινήτων.

Πριν καθιερωθούν οι δείκτες φορτίου, η αναγνώριση της ικανότητας του ελαστικού να φέρει φορτίο, προσδιοριζόταν από τον αριθμό των λινών. Σήμερα, η κατηγορία αυτή δεν αντιπροσωπεύει τον πραγματικό αριθμό των λινών που έχει ένα ελαστικό, αλλά μία ισοδύναμη αντοχή σε σύγκριση με παλαιότερα συμβατικά (διαγώνια) ελαστικά. Τα περισσότερα ακτινωτά ελαστικά επιβατικών έχουν ένα ή δύο λινά. Αυτά των ελαφρών φορτηγών, ακόμη και τα βαρέως τύπου με 10-, 12- ή 14-ply rating, στην πραγματικότητα, έχουν μόνο δύο ή τρεις στρώσεις λινών.

Ελαστικά επιβατικών αυτοκινήτων

Δεδομένου ότι τα περισσότερα ελαστικά των επιβατικών αυτοκινήτων P-metric έχουν κατασκευαστεί για το βασικό πρότυπο φορτίου, δεν θα έχουν κανένα σχετικό σύμβολο στα πλευρικά τους τοιχώματα ή μπορεί να αναγράφεται SL (standard load) – P235 / 75R-15 SL.

Υπάρχουν ακόμη επιλογές όπως: Extra load P-metric για επιπλέον φορτίο, και αναγράφεται  στα πλευρικά τους τοιχώματα XL – P235 / 75R-15 XL. Light load P-metric για χαμηλά φορτία, και αναγράφεται  στα πλευρικά τους τοιχώματα LL – P285 / 35R-19 LL.

Τα στάνταρτ Euro-metric ελαστικά δεν θα έχουν κανένα σχετικό σύμβολο στα πλευρικά τους τοιχώματα. Υπάρχουν, επίσης, ενισχυμένα ελαστικά που χαρακτηρίζονται ως extra load ή reinforced και αναγνωρίζoνται από τα σύμβολα XL ή RF, αντίστοιχα – 305 / 50R20 XL ή 305 / 50R20 RF.

Ελαστικά ελαφρών φορτηγών

Δεδομένου ότι τα ελαστικά των ελαφρών φορτηγών είναι, συχνά, διαθέσιμα σε πολλαπλές διαβαθμίσεις φορτίου, υπάρχει η αντίστοιχη σήμανση στα πλευρικά τους τοιχώματα. Τα στάνταρτ ελαστικά LT-metric, LT-flotation και LT-numeric μπορεί να μην αναγράφουν κάτι στα πλευρικά τους τοιχώματα ή να αναγράφουν load range E ή LRE ή 10-ply rate, π.χ. LT245/75R-16 E, 7.50R-15 D ή 31×10.50R-15 C. Στα ελαστικά Euro-metric για επαγγελματικά αυτοκίνητα, η διάστασή τους καταλήγει με το γράμμα C (commercial), π.χ. 225/75R16C.

Tyre identification number (TIN)

Κάθε κατασκευαστής ελαστικών πρέπει να αναγράφει στο πλευρικό τοίχωμα του ελαστικού τα ακόλουθα σύμβολα ομαδοποιημένα:

  1. Πρώτη ομάδα – Δύο ή τρία σύμβολα που αντιπροσωπεύουν το αναγνωριστικό σήμα του κατασκευαστή.
  2. Δεύτερη ομάδα – Όχι περισσότερα από δύο σύμβολα για τον προσδιορισμό του μεγέθους των ελαστικών.
  3. Τρίτη ομάδα – Όχι περισσότερα από τέσσερα σύμβολα για τον εντοπισμό σημαντικών χαρακτηριστικών των ελαστικών (χρησιμοποιείται κατ’ επιλογή του κατασκευαστή ελαστικών).
  4. Τέταρτη ομάδα – Τέσσερα αριθμητικά σύμβολα που προσδιορίζουν την εβδομάδα και το έτος κατασκευής. Οι δύο πρώτοι αριθμοί προσδιορίζουν την ημερολογιακή εβδομάδα του χρόνου και οι δύο επόμενοι το έτος, π.χ. “0101”, σημαίνει πρώτη εβδομάδα του 2001, δηλαδή την εβδομάδα που αρχίζει Κυριακή, 7 Ιανουαρίου 2001, και τελειώνει το Σάββατο, 13 Ιανουαρίου 2001.

Κωδικός UTQG

Ο κωδικός UTQG (Uniform Tyre Quality Grading) είναι υποχρεωτικός για τα ελαστικά με διάμετρο μεγαλύτερη των 13’’ (με εξαίρεση τα χειμερινά ελαστικά) από το DOT για τις ΗΠΑ και δίνει πληροφορίες σε τρεις τομείς: τη φθορά του ελαστικού, την έλξη και τη θερμοκρασία.

Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός που δείχνει τη φθορά(tread wear), τόσο το καλύτερο. Ο αριθμός 100 δείχνει τη στάνταρτ αντοχή. Δηλαδή, 150 σημαίνει 50% μεγαλύτερη αντοχή στη φθορά. Για την έλξη (traction) υπάρχουν οι διαβαθμίσεις: AA, A, B, C (η τελευταία είναι η ελάχιστη αποδεκτή). Η διαβάθμιση ΑΑ αποτελεί την καλύτερη επιλογή. Η συμπεριφορά στη θερμοκρασία (temperature) έχει διαβαθμίσεις A, B, C. Η διαβάθμιση Α αντιπροσωπεύει καλύτερη αποβολή θερμότητας και χαμηλότερη θερμοκρασία λειτουργίας.

Χειμερινά ελαστικά

Χειμερινά είναι τα ελαστικά που έχουν σχεδιαστεί για χρήση σε ψυχρότερες καιρικές συνθήκες, όπως στο χιόνι και τον πάγο και, γενικά, σε θερμοκρασίες κάτω από τους 7°C. Η πρώτη διαφορά στη λειτουργία του χειμερινού από το κοινό (θερινό) ελαστικό βρίσκεται, κυρίως, στη γόμα του, που δεν παγώνει και δεν σκληραίνει, αλλά παραμένει ελαστική και λειτουργεί ιδανικά, παρέχοντας εξαιρετική πρόσφυση σε χαμηλές θερμοκρασίες. Τα χειμερινά ελαστικά πρέπει να φέρουν σήμανση στο πλευρό. Μπορείτε, σύμφωνα με τον RMA – Rubber Manufacturer’s Association, να αναγνωρίσετε ένα χειμερινό ελαστικό από το σύμβολο με το βουνό (τρεις κορυφές) και τη χιονονιφάδα (3PMSF – Three Peak Mountain Snow Flake), που υπάρχει στο πλευρικό τοίχωμα.

M + S (Λάσπη και Χιόνι)

Ελαστικά με την ένδειξη «M + S» στο πλευρικό τοίχωμα είναι, συνήθως, ελαστικά για «λάσπη και χιόνι», δηλαδή για όλες τις εποχές, και έχουν σχεδιαστεί για να αποδίδουν σε ένα ευρύ φάσμα θερινών και χειμερινών συνθηκών, αλλά δεν είναι κατ’ ανάγκη χειμερινά. Συμπεριφέρονται όπως και τα ελαστικά για όλες τις εποχές. Από μόνη της η σήμανση M+S (Mud and Snow) δεν επαρκεί, καθώς μπορεί να αναφέρεται σε λάστιχο παντός εδάφους και, κυρίως, σε λάστιχο για χώμα ή λάσπη, χωρίς την ειδική γόμα των χειμερινών ελαστικών.

Δείκτης πιστοποίησης

Τα ελαστικά που διατίθενται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν υποχρέωση να συμμορφώνονται με την οδηγία ECE Regulation 30. Η χώρα που παρέχει την πιστοποίηση αναγράφεται στο ελαστικό, με το γράμμα Ε ακολουθούμενο από έναν αριθμό που σχετίζεται με τη χώρα στην οποία πραγματοποιήθηκε ο έλεγχος. Για παράδειγμα, η ένδειξη Ε2 σημαίνει ότι η χώρα ελέγχου του ελαστικού είναι η Γαλλία.

Προδιαγραφές κατασκευαστή

Υπάρχουν κατασκευαστές αυτοκινήτων που θέτουν ιδιαίτερες προδιαγραφές, όσον αφορά τα ελαστικά. Οι προδιαγραφές κάθε μεμονωμένου κατασκευαστή δίνονται με γράμματα στο πλαϊνό του ελαστικού, όπως:

  1. MO για Mercedes-Benz
  2. MOE για Mercedes-Benz (ενισχυμένα) 
  3. N-x για PorscheStar για BMW
  4. RSC σε κύκλο για BMW (Runflat System Component)
  5. TPC για General Motors
  6. AMx για Aston Martin

Δείκτες φθοράς πέλματος

Οι δείκτες φθοράς πέλματος του ελαστικού (TWI – Tread Wear Indicator) είναι ενδείξεις που τοποθετούνται σε ίσες αποστάσεις μεταξύ τους σε όλο το πέλμα του ελαστικού, ώστε να μπορεί κάποιος να διαπιστώσει πότε το βάθος του πέλματος έχει μειωθεί πέρα από το όριο αντικατάστασης. Με αυτό τον τρόπο, κατά τον έλεγχο των ελαστικών μπορεί ο τεχνικός να καταλάβει, αμέσως, εάν το πέλμα είναι πολύ φθαρμένο, χωρίς να χρησιμοποιήσει όργανο μέτρησης.

Δείκτης αντικατάστασης

Ο δείκτης αντικατάστασης των ελαστικών RTM (Replacement Tire Monitor) παρέχει στον οδηγό μία προειδοποίηση, όταν αυτό είναι φθαρμένο και πρέπει να αντικατασταθεί. Ο δείκτης αποτυπώνεται τρεις φορές στην περιφέρεια του ελαστικού. Λίγο πριν φτάσει το πέλμα στο ελάχιστο βάθος του, που υποδεικνύεται από τον δείκτη φθοράς πέλματος (TWI – Tread Wear Indicator), η περιγραφή/επιγραφή θα αλλάξει σε “Αντικατάσταση ελαστικών”.

Οπτικός δείκτης ευθυγράμμισης

Ο οπτικός δείκτης ευθυγράμμισης VAI (Visual Alignment Indicator) επιτρέπει στον οδηγό να ελέγξει την κακή ευθυγράμμιση του τροχού, για να αποφευχθεί η ακανόνιστη φθορά των ελαστικών. Ο δείκτης VAI αποτυπώνεται τρεις φορές στην περιφέρεια του ελαστικού σε αντίθετες πλευρές. Αν οι γωνίες του VAI φθείρονται διαφορετικά (για παράδειγμα η μία πλευρά περισσότερο από την άλλη), αυτό σημαίνει ότι, πιθανόν, υπάρχει κακή ευθυγράμμιση των τροχών.

Άλλα σύμβολα στα ελαστικά

Υπάρχουν και άλλα σύμβολα που μπορεί να συναντήσουμε χαραγμένα στο πλαϊνό ενός ελαστικού, όπως:

  1. TL Tubeless τύπος χωρίς σαμπρέλα
  2. TT Tube-type, τύπος με σαμπρέλα
  3. SFI ή Inner Side Facing Inwards: εσωτερικό για ασύμμετρα ελαστικά
  4. LL Light Load ελαστικά για ελαφρά χρήση
  5. SL Standard Load ελαστικά για κανονική χρήση
  6. XL eXtra Load ελαστικά βαρέως τύπου
  7. RF Reinforced ενισχυμένο (ο όρος χρησιμοποιείται από την ERTRO, ενώ η TRA χρησιμοποιεί τον όρο XL)

Διαβάστε ακόμα:
NGK|NTK – Ολοκληρώθηκε με επιτυχία το πρώτο Πρωτάθλημα στην Ελλάδα
Mann+Hummel – Φίλτρο λεπτής σκόνης για ηλεκτρικά οχήματα
Shell V-Power – Νέα βελτιωμένα καύσιμα

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
Εγγραφείτε στο newsletter

Για να λαμβάνετε τα τελευταία νέα, ενημερώσεις και ειδικές προσφορές απευθείας στο email σας.