Ένας πόλεμος -με απρόβλεπτη, βεβαίως, συνέχεια και άγνωστη κατάληξη- και ήρθαν, από την πρώτη στιγμή, τα πάνω-κάτω. Δεν προλάβαμε να βγούμε από την κρίση της πανδημίας και έσκασε η «βόμβα» της Ουκρανίας, προκαλώντας, πέρα από θανάτους, ανθρωπιστική-κοινωνική κρίση και σοβαρές οικονομικές παρενέργειες. Η ρωσική εισβολή ανατάραξε, μεταξύ άλλων, την αυτοκινητοβιομηχανία και την αλυσίδα εφοδιασμού της.
Μόλις άρχισε το κακό, στην Ουκρανία, σχεδόν αμέσως, αρκετά εργοστάσια κατασκευής αυτοκινήτων ανέστειλαν την παραγωγή τους, λόγω ζητημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα που σχετίζονται με τις κυρώσεις οι οποίες επιβλήθηκαν στους επιτιθέμενους. Τόσο η παραγωγή όσο και η πώληση οχημάτων στη Ρωσία υποχωρούν. Ωστόσο, δεδομένου ότι δεν ήταν σχετικά συνδεδεμένη με την υπόλοιπη Ευρώπη -με περιορισμένες εξαγωγές νέων οχημάτων και περιορισμένη εισαγωγή μεταχειρισμένων- το γεγονός αυτό από μόνο του εκτιμάται πως δεν είναι πιθανό να έχει δραματικό αντίκτυπο στις αγορές αυτοκινήτων στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Η Ρωσία φιλοξενεί 34 εργοστάσια παραγωγής αυτοκινήτων, πολλά από τα οποία παράγουν οχήματα και εξαρτήματα ξένης μάρκας. Ορισμένες χαρακτηριστικές περιπτώσεις:
- Η Volkswagen παράγει το Tiguan, το Polo και το Skoda Rapid και συναρμολογεί τα Audi Q7 και Q8 σε ένα εργοστάσιο στην Καλούγκα, κοντά στη Μόσχα. Το 2021 παρήγαγε 118.000 οχήματα και 150.000 κινητήρες. Από το 2007, η VW επένδυσε πάνω από 1 δισεκατομμύριο ευρώ στην Kaluga και παρόμοιο ποσό σε άλλο εργοστάσιο στο Nizhny Novgorod, το οποίο λειτουργεί από κοινού με την τοπική OEM Gaz.
- Η Stellantis έχει την ικανότητα να παράγει 125.000 οχήματα ετησίως στο εργοστάσιό της στην Καλούγκα, όπου κυκλοφορεί LCV, όπως τα Peugeot Expert, Opel Vivaro και Citroen Jumpy.
- Η Mercedes επένδυσε 250 εκατομμύρια ευρώ το 2019 σε ένα εργοστάσιο όπου σχεδιάζει να παράγει την E-Class και οχήματα από τη μεγάλη γκάμα SUV της.
- Η BMW συναρμολογεί κινητήρες στο Καλίνινγκραντ από το 1999 με την τοπική OEM Avtotor.
- Η Ford είχε κατασκευάσει ένα εργοστάσιο κοντά στην Αγία Πετρούπολη το 2001, αλλά επέλεξε να αποδεσμευτεί από τη Ρωσία το 2019, χωρίς να διατηρεί πλέον επίσημο δίκτυο διανομής για τα αυτοκίνητά της – έχει παρουσία μόνο στην αγορά LCV, μέσω της συνεργασίας της με την τοπική μάρκα Sollers.
Η εφοδιαστική αλυσίδα
Αν δούμε, ωστόσο, τη μεγάλη εικόνα, οι αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν αυξανόμενα κόστη μετάλλων, αλλά και ελλείψεις. Η επίθεση στην Ουκρανία και οι στρατιωτικές επιχειρήσεις εκεί, αυξάνουν τις τιμές των μετάλλων που χρησιμοποιούνται στα αυτοκίνητα, από το αλουμίνιο στο αμάξωμα μέχρι το παλλάδιο στους καταλυτικούς μετατροπείς, έως το υψηλής ποιότητας νικέλιο για τις μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων. Η ένωση γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών VDA δήλωσε ότι οι συνέπειες από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία διαταράσσουν τις διαδρομές μεταφορών, καθώς και τις οικονομικές συναλλαγές και ότι προετοιμάζεται για ελλείψεις σε μία σειρά πρώτων υλών. Ανέφερε ότι ο αντίκτυπος στη ναυτιλία, τις σιδηροδρομικές και αεροπορικές μεταφορές επιδεινώνει τα προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού σε μία εποχή που τα επίπεδα αποθεμάτων ήταν ήδη χαμηλά.
Κατέβασαν διακόπτες
Οι εξελίξεις από την αρχή του πολέμου είναι, όντως, καταιγιστικές. Η παραγωγή μοντέλων Mercedes-Benz S-Class, EQS, στην ίδια τη Γερμανία έχει διακοπεί λόγω έλλειψης ανταλλακτικών και η εταιρεία προσαρμόζει τον προγραμματισμό βαρδιών στο εργοστάσιό της στο Sindelfingen, κοντά στη Στουτγάρδη, λόγω των επιπτώσεων του πολέμου. Παράλληλα, η Mercedes-Benz έχει περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ περιουσιακά στοιχεία στη Ρωσία, που ενδέχεται να κινδυνεύσουν, εάν η Μόσχα αποφασίσει να απαλλοτριώσει τις περιουσίες ξένων εταιρειών που εγκαταλείπουν τη χώρα.
Η VW σταματά και αυτή την παραγωγή EV επί γερμανικού εδάφους, καθώς η κρίση πλήττει τις προμήθειες. Ήδη, σταμάτησε η παραγωγή της στην Πολωνία, ενώ η Skoda κατέβασε διακόπτες στην παραγωγή του ηλεκτρικού SUV Enyaq στην Τσεχία, κινδυνεύοντας από εντονότερη οικονομική επιβράδυνση. Η παραγωγή συμπαγών ηλεκτρικών αυτοκινήτων με μπαταρία VW, Audi και Cupra που κατασκευάζονται στην πλατφόρμα MEB του Ομίλου VW θα επηρεαστεί, ασφαλώς… Η παραγωγή των μοντέλων Α4 και Α5 στο εργοστάσιο της Audi στο Ίνγκολσταντ επρόκειτο να ανασταλεί για μικρό χρονικό διάστημα. Κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και στο Neckarsulm, στην παραγωγή των μοντέλων Α6 και Α7.
Η Porsche διακόπτει προσωρινά την παραγωγή του Taycan EV στο εργοστάσιό της στη Στουτγάρδη-Ζουφενχάουζεν, λόγω έλλειψης εξαρτημάτων. Επίσης, διακόπτει την παραγωγή στο εργοστάσιό της στη Λειψία, όπου κατασκευάζει τα Macan και Panamera. Η BMW, στο μεταξύ, σταματά την παραγωγή στα εργοστάσιά της στη Γερμανία και στο Ηνωμένο Βασίλειο
Η Stellantis θα μεταφέρει στη Δυτική Ευρώπη την τρέχουσα ρωσική παραγωγή βαν της από το εργοστάσιο στην Καλούγκα, το οποίο μοιράζεται με τη Mitsubishi, και θα παγώσει τα σχέδια για περισσότερες επενδύσεις στη χώρα.
Το ουγγρικό εργοστάσιο της Suzuki ανέστειλε τις εξαγωγές αυτοκινήτων στη Ρωσία και την Ουκρανία από τον Μάρτιο, λόγω του πολέμου. Η Ferrari ανακοίνωσε ότι αναστέλλει την παραγωγή οχημάτων για τη ρωσική αγορά, μέχρι νεωτέρας. Αντίστοιχα, η Hyundai δήλωσε ότι δεν έχει αποφασίσει πότε θα συνεχίσει να λειτουργεί στο εργοστάσιό της στην Αγία Πετρούπολη, επικαλούμενη τα συνεχιζόμενα προβλήματα με την παράδοση εξαρτημάτων. Η Nissan ανέστειλε τις εξαγωγές οχημάτων προς τη Ρωσία, λόγω των προκλήσεων της εφοδιαστικής αλυσίδας που σχετίζονται με τη σύγκρουση στην Ουκρανία.
Η Toyota, η ιαπωνική μάρκα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στη Ρωσία, σταματά την παραγωγή στο ρωσικό εργοστάσιό της, ενώ οι εισαγωγές οχημάτων στη χώρα έχουν, επίσης, σταματήσει επ’ αόριστον, λόγω διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Η Honda διέκοψε τις εξαγωγές αυτοκινήτων και μοτοσικλετών στη Ρωσία. Η Ford Motor, από την πλευρά της, ανακοίνωσε ότι ενημέρωσε τον εταίρο της κοινοπραξίας Sollers πως αναστέλλει αμέσως τις δραστηριότητές της στη Ρωσία μέχρι νεωτέρας.
Οι βρετανικές αυτοκινητοβιομηχανίες Jaguar Land Rover και Aston Martin διέκοψαν, επίσης, τις αποστολές οχημάτων στη Ρωσία, καθώς οι κυρώσεις λόγω του πολέμου στην Ουκρανία είχαν δημιουργήσει αυξανόμενα εμπορικά εμπόδια.
Οι μετοχές της Renault, της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας που είναι περισσότερο εκτεθειμένη στη Ρωσία, υποχώρησαν, στις αρχές Μαρτίου, στο χαμηλότερο κλείσιμό τους από τον Νοέμβριο του 2020.
Η Daimler Truck δήλωσε, επίσης, ότι θα παγώσει τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες στη Ρωσία με άμεση ισχύ, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας της με τη ρωσική εταιρεία κατασκευής φορτηγών Kamaz.
Η άλλη πλευρά
Την ίδια ώρα, η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ρωσίας, η AvtoVAZ, πραγματοποίησε μερική διακοπή λειτουργίας στα εργοστάσιά της στο Togliatti και στο Izhevsk, λόγω προβλημάτων στις προμήθειες ηλεκτρονικών εξαρτημάτων. Η AvtoVAZ θα συνεχίσει, εν μέρει, τη λειτουργία αυτών των εργοστασίων, επειδή υποστηρίζει πως θέλει να προστατεύσει τα εισοδήματα του προσωπικού της στη Ρωσία. Για εξαγωγές, βεβαίως, ούτε λόγος… Σε όλο αυτό το ζοφερό σκηνικό, πάντως, κάποιος κερδίζει από την κρίση: Οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των Haval, Chery και Geely της Great Wall, έχουν τη δυνατότητα να κερδίσουν μερίδιο αγοράς, καθώς οι αντίπαλοι αποχωρούν. Έτσι, γίνεται πάντα, κάποιοι εκμεταλλεύονται τις καταστάσεις…
