Πέρα από τα καυσαέρια, δημιουργεί ανησυχία η ρύπανση που προέρχεται από άλλους παράγοντες, όπως τα ελαστικά και τα φρένα, καθώς οι ρύποι από αυτά έχουν σημαντική επίδραση στο περιβάλλον και, προς το παρόν, δεν υπάρχει κάποιο κανονιστικό πλαίσιο για τον έλεγχό τους.
Η αυστηρή νομοθεσία από την ΕΕ για τον έλεγχο και τον περιορισμό των εκπομπών καυσαερίων είχε ως αποτέλεσμα τα νέα αυτοκίνητα να εκπέμπουν πολύ μικρό αριθμό σωματιδίων.
Ωστόσο, εκτός από τα καυσαέρια, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που δημιουργούν ρύπανση και επιβαρύνουν σημαντικά το περιβάλλον. Για παράδειγμα, η ρύπανση από τη φθορά των ελαστικών μπορεί να είναι 1.000 φορές πιο επιβλαβής από τα καυσαέρια που εξέρχονται από την εξάτμιση ενός αυτοκινήτου, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα. Τα σωματίδια από τα ελαστικά, αλλά και από τα φρένα, αποτελούν ένα σοβαρό ζήτημα και αυξάνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Μάλιστα, αυτή η ρύπανση επιδεινώνεται από την αυξανόμενη δημοτικότητα των μεγάλων αυτοκινήτων, με υψηλό βάρος, όπως τα SUV, και τη ζήτηση για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τα οποία, λόγω των μπαταριών τους, είναι βαρύτερα από τα συμβατικά με θερμικό κινητήρα.
Κανένας έλεγχος
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει κανένας έλεγχος όσον αφορά τη ρύπανση από τη φθορά των ελαστικών, σε αντίθεση με τα καυσαέρια που προέρχονται από την εξάτμιση, τα οποία έχουν μειωθεί σημαντικά, χάρη στα όλο και πιο αυστηρά νομοθετικά πλαίσια και την ανάγκη τα οχήματα να ανταποκρίνονται στα ευρωπαϊκά πρότυπα εκπομπών. Τα νέα αυτοκίνητα, πλέον, εκπέμπουν πολύ χαμηλά ποσοστά σωματιδίων, αλλά μεγαλώνει η ανησυχία για τις «εκπομπές εκτός καυσαερίων».
Οι εκπομπές εκτός καυσαερίων (NEE – Non-Exhaust Emissions) είναι σωματίδια που απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα από τη φθορά των φρένων, των ελαστικών, τη φθορά στο οδόστρωμα, αλλά και την επαναφορά της σκόνης από το έδαφος στον αέρα που αναπνέουμε. Δεν υπάρχει, μέχρι σήμερα, νομοθεσία για τον περιορισμό ή τη μείωση της ρύπανσης από εκπομπές που δεν σχετίζονται με τα καυσαέρια και αυτή η έλλειψη προκαλεί μεγάλη ανησυχία για την ποιότητα του αέρα.
Τα σωματίδια που δεν προέρχονται από την εξάτμιση πιστεύεται, επί του παρόντος, ότι αποτελούν την πλειονότητα των πρωτογενών σωματιδίων από τις οδικές μεταφορές, το 60% των PM2,5 και το 73% των PM10. Στην έκθεσή της για το 2019 «Non-Exhaust Emissions from Road Traffic», η ομάδα εμπειρογνωμόνων για την ποιότητα του αέρα του Ηνωμένου Βασιλείου (AQEG – Air Quality Expert Group) συνέστησε να αναγνωριστούν άμεσα τα NEE ως πηγή περιβαλλοντικών συγκεντρώσεων αιωρούμενων σωματιδίων, ακόμη και για οχήματα με μηδενικές εκπομπές σωματιδίων καυσαερίων, όπως τα ηλεκτροκίνητα (EV).
Ανησυχητικές διαπιστώσεις
Προκειμένου να γίνει κατανοητή η κλίμακα του προβλήματος, πραγματοποιήθηκαν κάποιες αρχικές δοκιμές φθοράς ελαστικών. Χρησιμοποιώντας ένα δημοφιλές οικογενειακό χάτσμπακ που λειτουργεί με ολοκαίνουργια, σωστά φουσκωμένα ελαστικά, διαπιστώθηκε ότι το αυτοκίνητο εκπέμπει 5,8 γραμμάρια (grams) σωματιδίων ανά χιλιόμετρο.
Σε σύγκριση με τα όρια εκπομπών καυσαερίων που, σήμερα, είναι της τάξης των 4,5 χιλιοστόγραμμων (milligrams) ανά χιλιόμετρο, οι ρύποι που δεν προέρχονται από την εξάτμιση, αλλά από τα ελαστικά, είναι υψηλότεροι κατά περισσότερο από 1.000 φορές. Καταγράφηκε, επίσης, ότι αυτό θα μπορούσε να είναι ακόμη υψηλότερο, εάν το αυτοκίνητο είχε ελαστικά χωρίς τη σωστή πίεση ή οι επιφάνειες του δρόμου ήταν πιο τραχιές.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, ενώ οι εκπομπές καυσαερίων ρυθμίζονται αυστηρά εδώ και πολλά χρόνια, η φθορά των ελαστικών είναι εντελώς ανεξέλεγκτη. Παράλληλα, με την αύξηση των πωλήσεων βαρύτερων οχημάτων και ηλεκτρικών αυτοκινήτων με μπαταρία, τα οποία έχουν μεγαλύτερο βάρος, οι εκπομπές NEE συνιστούν ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα.
Όσον αφορά τα ελαστικά, τρεις είναι οι τομείς που μπορούν να συνεισφέρουν στη μείωση των εκπομπών ρύπων:
- Η μείωση του βάρους των αυτοκινήτων
- Ο έλεγχος της πίεσης των ελαστικών
- Ο σχεδιασμός μιγμάτων ελαστικών που θα είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον και θα φθείρονται λιγότερο.
Το νέο πρότυπο Euro 7 για τις εκπομπές ρύπων, με βάση την πρότασηπου έχει κατατεθεί, αναμένεται να περιλαμβάνει περιορισμούς που αφορούν τους ρύπους που προέρχονται από ελαστικά και φρένα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:
