Όλο και περισσότερα νέα µοντέλα αυτοκινήτων εξοπλίζονται µε ηλεκτρονικά χειρόφρενα - ΕΡΒ, ένα ακόµη εργαλείο που έχει ενσωµατωθεί στα ηλεκτρονικά συστήµατα των οχηµάτων, για να παρέχει ένα πιο έξυπνο, ασφαλές και βολικό µέσο φρεναρίσµατος.
Τα ηλεκτρονικά χειρόφρενα (EPB – Electronic Parking Brake) χρησιμοποιούνται σε επιβατικά αυτοκίνητα, αντικαθιστώντας το παραδοσιακό χειρόφρενο. Σε αυτά, πατώντας ένα κουμπί ο οδηγός ενεργοποιεί τον μηχανισμό για το φρένο στάθμευσης. Το ηλεκτρονικό χειρόφρενο λειτουργεί με τη βοήθεια μίας ηλεκτρονικής μονάδας ελέγχου (ECU) και ενός μηχανισμού ενεργοποιητή.
Σήμερα κατασκευάζονται δύο τύποι μηχανισμών:
- Σύστημα με έλξη καλωδίων
- Σύστημα με μηχανισμό στη δαγκάνα.
Πλεονεκτήµατα του ηλεκτρονικού φρένου στάθµευσης
Το ηλεκτρονικό χειρόφρενο προσφέρει αρκετά πλεονεκτήματα, σε σχέση με το συμβατικό χειρόφρενο, όπως για παράδειγμα:
- Μεγαλύτερη ελευθερία στον σχεδιασμό του εσωτερικού. Ο μοχλός του χειρόφρενου απουσιάζει, επιτρέποντας μεγαλύτερη ελευθερία στην εσωτερική διάταξη και στον σχεδιασμό της κεντρικής κονσόλας. Με το ηλεκτρονικό χειρόφρενο καταργείται ο λεβιές ή το πεντάλ στο αυτοκίνητο και χρειάζεται πλέον μόνο ένας μικρός διακόπτης – κουμπί, που μπορεί να τοποθετηθεί οπουδήποτε και να ενεργοποιηθεί με το χέρι.
- Μεγαλύτερη λειτουργικότητα για τον οδηγό, με τη χρήση του δικτύου CAN, που δίνει πρόσθετες δυνατότητες και υψηλότερο επίπεδο άνεσης.
- Πλεονεκτήματα στη διαδικασία κατασκευής. Εφόσον δεν χρειάζονται πλέον τα χειριστήρια του χειρόφρενου, η παραγωγή και η συναρμολόγηση του αυτοκινήτου έχουν απλοποιηθεί.
- Το έξυπνο σύστημα με το ηλεκτρονικό χειρόφρενο ενεργοποιεί αυτόματα το φρένο χωρίς χειρισμό από τον οδηγό, όταν το όχημα σταματήσει να κινείται, ή όταν ο επιλογέας ταχυτήτων σε αυτόματο κιβώτιο τοποθετηθεί στη θέση Park.
- Το ηλεκτρονικό χειρόφρενο μπορεί επίσης να διαθέτει μία ενσωματωμένη λειτουργία έξυπνης απελευθέρωσης, ώστε να απελευθερώνει το φρένο, όταν στο κιβώτιο ταχυτήτων επιλεγεί μία σχέση. Σε αυτοκίνητα με χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων, υποστηρίζει τη λειτουργία «hill-holding», ώστε το αυτοκίνητο να μην κυλάει προς τα πίσω ή προς τα εμπρός, όταν σταματά σε κλίση. Το «hill-hold» απελευθερώνει αυτόματα το χειρόφρενο, όταν ο κινητήρας παρέχει επαρκή ροπή για την ασφαλή κίνηση του αυτοκινήτου. Και αν ο κινητήρας σταματήσει, το σύστημα ενεργοποιεί αυτόματα το φρένο στάθμευσης για να αποτρέψει το αυτοκίνητο να κυλήσει προς τα πίσω.
- Το EPB συμβάλλει επίσης στην ενίσχυση της ασφάλειας, σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Μπορεί επίσης να λειτουργήσει σαν πέδη ανάγκης, σε περίπτωση που αστοχήσει το υδραυλικό κύκλωμα των φρένων.
Οι τύποι
Η τοποθέτηση ηλεκτρονικού χειρόφρενου ξεκινά από το 2000 με πρωτοπόρους στον τομέα αυτό την Audi (A4, A5, A6, A8) και τη BMW στις σειρές 5 και 7. Την επόμενη χρονιά το υιοθετεί και η Mercedes ενσωματώνοντας το σύστημα Sensotronic.
Σήµερα όλο και περισσότερα µοντέλα χρησιµοποιούν αυτό το σύστηµα, που προσφέρει αρκετά πλεονεκτήµατα, τόσο στην άνεση όσο και στην ασφάλεια.
Με το EPB, ο οδηγός θέτει σε λειτουργία τον μηχανισμό συγκράτησης με ένα κουμπί και ενεργοποιούνται ηλεκτρικά τα τακάκια στα πίσω φρένα, με τη βοήθεια μίας ηλεκτρονικής μονάδας ελέγχου (ECU) και ενός ενεργοποιητή.
Στα συστήματα που είναι ενσωματωμένα στη δαγκάνα, υπάρχει ένας μηχανισμός που ενεργοποιείται ηλεκτρικά και συνδέεται με το υδραυλικό κύκλωμα.
Χωρίς καλώδια χειρόφρενου, δεν υπάρχουν προβλήματα θερμοκρασίας ή μηχανική φθορά, εξασφαλίζοντας βέλτιστη ισχύ φρένων σε όλες τις συνθήκες.
Στα μοντέλα VW – Audi και Mercedes χρησιμοποιείται μηχανισμός στις δαγκάνες. Οι πίσω δαγκάνες εφοδιάζονται με μικρούς ηλεκτρικούς κινητήρες και μειωτήρες που ενεργοποιούν τα φρένα στάθμευσης. Ένας μειωτήρας πολλαπλασιάζει τη δύναμη που ασκείται από τον ηλεκτρικό κινητήρα, ώστε να κινηθεί το έμβολο και να πιέσει τα τακάκια στη δισκόπλακα.
Στα συστήματα αυτά η απενεργοποίηση μπορεί να γίνει μέσω του διακόπτη, με διαγνωστικό εργαλείο ή με ειδικό εργαλείο συντήρησης EPB.
Σήμερα τα αμερικάνικα αυτοκίνητα Ford και General Motors χρησιμοποιούν μηχανισμό με έλξη καλωδίων. Τέτοια συστήματα χρησιμοποιούνται επίσης από τη Land Rover, τη BMW στις σειρές 5 και 7 και στο μοντέλο Z4, την Jaguar στα μοντέλα X-Type και XJ, και τη Lexus στο μοντέλο LS 460.
Σε αυτά τα αυτοκίνητα, τα πίσω φρένα ενεργοποιούνται με το τράβηγμα των καλωδίων, όπως σε ένα μηχανικό χειρόφρενο, με τη διαφορά ότι η εφαρμογή της δύναμης γίνεται από ένα ηλεκτρικό μοτέρ και όχι από τον μοχλό του χειρόφρενου.
Οι βλάβες
Όπως συμβαίνει με όλα τα ηλεκτρονικά συστήματα, μπορεί να προκύψουν προβλήματα στην καλωδίωση (κομμένα ή βραχυκυκλωμένα καλώδια, υψηλή αντίσταση κλπ), σε διακόπτες ή στην ηλεκτρονική μονάδα ελέγχου. Στις συνήθεις βλάβες περιλαμβάνεται μία καμένη ασφάλεια ή χαμηλή τάση τροφοδοσίας, που ενδέχεται να προκαλέσουν αστοχία του συστήματος.
Στα περισσότερα από αυτά τα συστήµατα υπάρχει ρουτίνα αυτοδιάγνωσης και η βλάβη µπορεί εύκολα να βρεθεί µε τη βοήθεια ενός διαγνωστικού µηχανήµατος
Εάν το χειρόφρενο δεν απελευθερώνεται αυτόματα ή χειροκίνητα, μπορεί να έχει κολλήσει για διάφορους λόγους, όπως:
- Ηλεκτρονική βλάβη στη μονάδα ελέγχου
- Ο ηλεκτροκινητήρας του φρένου στάθμευσης δεν λειτουργεί ή έχει μπλοκάρει
- Ο διακόπτης του επιλογέα αλλαγής ταχυτήτων ή του πεντάλ του φρένου είναι ελαττωματικός
- Υπάρχει σφάλμα επικοινωνίας μεταξύ του διακόπτη και της μονάδας
- Έχουν κολλήσει τα καλώδια του χειρόφρενου.
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΑΚΗ
