Η παραβατικότητα και οι ρυθμίσεις στην αγορά καυσίμων, καθώς και οι συνέπειες και οι επιπτώσεις στον καταναλωτή, στον κλάδο και στην εθνική οικονομία, αποτέλεσαν τα θέματα που ανέπτυξαν οι εκπρόσωποι του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ) σε συνέντευξη τύπου σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, Την Τετάρτη 17 Ιανουαρίου 2024.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Γιάννης Αληγιζάκης, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην προβληματική, όπως την χαρακτήρισε, αγορά καυσίμων με τον έντονο ανταγωνισμό και την έξαρση της παραβατικότητας. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν γενικότερα όλες οι σημερινές προκλήσεις και για να λειτουργήσει η αγορά σε ένα υγιές οικονομικό περιβάλλον πρέπει να υπάρξει ένας παραγωγικός διάλογος με το υπουργείο οικονομικών, εκτίμησε, προσθέτοντας, ωστόσο, πως αυτό έχει ήση ξεκινήσει και είναι σε σωστή κατεύθυνση. Το Υπουργείο Οικονομικών, μάλιστα, προχώρησε πρόσφατα στη νομοθέτηση ενός πλαισίου που προβλέπει αυστηροποίηση των ποινών για όσους παρανομούν.
Επίσης, ο κ.Αληγιζάκης αναφέρθηκε στη μείωση των πρατηρίων καυσίμου, λέγοντας ότι έχουν αναγκαστεί να κλείσουν κάποια οι υγιείς πρατηριούχοι. Ο ΣΕΕΠΕ εκτός από τον υγιή διαλογο με τους αρμόδιους φορείς για τον περιορισμό της έξαρσης της παραβατικότητας έχει σαν στόχο τον εκσυγχρονισμό τους. Επειδή, όμως, θα επενδύσουν σε μία αγορά που χάνει συνεχώς χρήματα, ο κλάδος πρέπει να μετεξελιχθεί, ανεξάρτητα από το αν είναι η επένδυση αυτή οικονομικά συμφέρουσα.
Ο Αντιπρόεδρος, Χρήστος Τζιόλας, αναφέρθηκε στη μελέτη του ΙΟΒΕ η οποία δίνει ξεκάθαρα την εικόνα της ελληνικής αγοράς στον κλάδο των καυσίμων, σήμερα. Η πραγματική κατάσταση στην αγορά για τις εταιρίες πετρελαιοειδών έρχεται σε αντίθεση με τον μύθο των «επιχειρήσεων που απολαμβάνουν μόνιμη κερδοφορία και μάλιστα υψηλή».
Ειδικότερα,
- Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ (Συγκεντρωτικά Στοιχεία και Αριθμοδείκτες του Κλάδου Εμπορίας Πετρελαιοειδών για το έτος 2022) o κλάδος σημείωσε οριακή κερδοφορία το 2022, αν αφαιρεθούν από τα αποτελέσματα τα αεροπορικά καύσιμα και οι διεθνείς πωλήσεις.
- 2022: 1,9 εκατ. ευρώ καθαρά κέρδη μετά από φόρους χωρίς αεροπορικά καύσιμα και διεθνείς πωλήσεις.
- Επί 7 συναπτά έτη (2010-2016) ο κλάδος σημείωνε διαρκώς ζημιές (καθαρά κέρδη μετά από φόρους χωρίς αεροπορικά καύσιμα και διεθνείς πωλήσεις), ενώ και το 2020 ο κλάδος πέρασε ξανά σε αρνητική θέση (ζημιές 34,5 εκατ. ευρώ), εξαιτίας της πανδημίας.
- Σήμερα το περιθώριο καθαρού κέρδους των επιχειρήσεων αγγίζει μόλις το 0,5%.
Το πλαφόν δημιουργεί σημαντικές στρεβλώσεις στη λειτουργία του υγιούς ανταγωνισμού:
- Από τα στοιχεία του ΙΟΒΕ (Συγκεντρωτικά Στοιχεία και Αριθμοδείκτες του Κλάδου Εμπορίας Πετρελαιοειδών για το έτος 2022), προκύπτει ότι το μικτό περιθώριο κέρδους των εταιρειών στην εσωτερική αγορά δεν διασφαλίζει τη βιωσιμότητά τους, καθώς από το 2016 συμπιέζεται σε επίπεδα χαμηλότερα του 5% (4,6% το 2017, 4% το 2018, 4,3% το 2019, 4,5% το 2020, 4,4% το 2021, 3% το 2022).
- Η εφαρμογή του πλαφόν, η οποία συμπιέζει περαιτέρω το ήδη χαμηλό μικτό περιθώριο αγνοεί την αύξηση του πληθωρισμού (κατά περίπου 10 μονάδες την τελευταία διετία), την πολύ μεγάλη αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους από τις αυξήσεις επιτοκίων, την αύξηση των μεταφορικών που δόθηκε στα βυτιοφόρα ή που παρουσιάζεται στα πλοία με την αύξηση των ρυμουλκών και των καυσίμων.
- Το πλαφόν, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, δημιουργεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας για τις νόμιμες επιχειρήσεις, θέτοντας εν αμφιβόλω όχι μόνο τις μελλοντικές επενδύσεις τους, αλλά και την ίδια τη βιωσιμότητά τους. Παράλληλα, τροφοδοτεί τον αθέμιτο ανταγωνισμό με τις παραβατικές επιχειρήσεις, οι οποίες λειτουργούν σχεδόν ανεξέλεγκτες.
- Ο ρόλος των νόμιμων εταιριών του κλάδου είναι εξαιρετικά κρίσιμος για την οικονομία, την ενεργειακή ασφάλεια, αλλά και την ενεργειακή μετάβαση της χώρας.
- Έρευνα που πραγματοποίησε το ΕΜΠ σχετικά με τις ελλειμματικές παραδόσεις στην Αττική, αποκαλύπτει ότι υπάρχει σημαντικά αυξητική τάση σε σχέση με την έρευνα του 2021, αλλά και των προηγούμενων ετών.
Στη συνέχεια ο κ.Τζιόλας αναφέρθηκε στο Σύστημα των Εισροών-Εκροών , το οποίο ουσιαστικά δυσλειτουργεί και, παρά τις παρεμβάσεις τις Πολιτείας, δεν έχει υπάρξει κάποιο σωστό αποτέλεσμα, ενώ το πρόβλημα παραμένει και από το 2013 έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος. Ωστόσο, σημείωσε ότι το θέμα της παραβατικότητας μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μόνο μέσα από ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Εισροών-Εκροών, το οποίο να ελέγχει όλη την αλυσίδα διακίνησης. Προτείνεται η σταδιακή εφαρμογή ενεργειών της παραβατικότητας τόσο σε επίπεδο τεχνικό, συστηματικά, όσο και σε νομοθετικό. Να γίνει επικαιροποίηση τεχνικών προδιαγραφών και διασύνδεσης συστημάτων και ανάπτυξη της πλατφόρμας συλλογής στοιχείων και αυτόματων διασταυρώσεων. Όπως τονίστηκε, τέλος, ο ΣΕΕΠΕ έχει καταθέσει από την πρώτη στιγμή συγκεκριμένες, ρεαλιστικές προτάσεις σχετικά με το ζωτικής σημασίας ζήτημα και βρίσκεται σε διαρκή συνεργασία με την ΑΑΔΕ και τα συναρμόδια Υπουργεία για την ολιστική αντιμετώπιση της παραβατικότητας.
